1. Cây lá móng là gì?

Cây lá móng có tên khoa học là Lawsonia inermis, cây còn có nhiều tên gọi khác là cây lá móng tay, cây thuốc mọi, móng tay nhuộm, lá móng, lựu mọi, thuốc mọi lá lựu, chỉ giáp hoa, phương tiên hoa, tán mạt hoa, khau thiên (Tày), kok khau khao youak, khoa thiên (Lào).

Cây lá móng có thân nhỏ (đường kính 3 cm), cao từ 3 – 4 m, da nhẵn (mọc hoang có gai ở đầu cành, không nhọn sắc). Lá mọc đối, cuống ngắn, phiến lá đơn, nhỏ, hình trứng bầu dục nhưng đầu, cuống hơi dẹp, lá dài từ 3–7 cm, rộng 2–4 cm. Cụm hoa hình chùy mọc ở đầu cành, gồm nhiều hoa nhỏ màu trắng, đỏ hay vàng, thơm. Quả mang hình cầu to bằng quả hạt tiêu, không nứt, phía cuống có đài bao bọc, có 4 cạnh dọc, 4 ngăn, trong chứa nhiều hạt nhỏ, có cạnh góc, vỏ hạt dai, rất dày, phía dưới xốp.

Hoa và quả của cây lá móng

2. Nguồn gốc của cây lá móng.

Cây lá móng là một loại cây phát triển tự nhiên ở các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới của Châu Phi, Nam Á, Đông Nam Á và phía bắc Australasia ở các vùng bán khô cằn. Trên thế giới Ấn Độ là quốc gia sở hữu loại cây lá móng có chất lượng cao nhất trên thế giới. 

Lá móng thường được trồng để làm cảnh, làm thuốc chữa bệnh, đặc biệt lá còn được sử dụng như một loại thuốc nhuộm để nhuộm da, tóc, móng tay, vải sợi, da và len trong hàng ngàn năm nay. Lá móng còn được biết đến là một chất nhuộm tóc tự nhiên, nó có niên đại khoảng hơn 6.000 năm: Từ thời nữ hoàng Cleopatra, Nefertiti, và người La Mã cổ đại đã sử dụng lá móng làm thuốc nhuộm tóc.

Trong lịch sử, ở một số vùng núi của Việt Nam, đồng bằng Bắc Bộ cây lá móng được sử dụng để vẽ hình cơ thể hay nhuộm móng tay trong ngày Tết Đoan Ngọ.  Ở Lào Cai, các phụ nữ người Dao Đỏ thường sử dụng lá móng và lá chàm để nhuộm mái tóc có màu đen tự nhiên. Ngày nay, để tiện cho quá trình sử dụng cũng như bảo quản, lá móng được phơi khô tự nhiên và nghiền ra thành bột lá móng.

Ở Việt Nam, lá móng trồng rải rác quanh bờ rào, ở vườn nơi có nhiều ánh sáng, đất ẩm. Cây sinh trưởng mạnh vào mùa xuân – hè; rụng lá vào mùa đông, cây ra hoa quả hàng năm và có khả năng tái sinh sản vô tính mạnh. Về mùa đông, người ta thường cắt bớt cành để cây ra nhiều chồi nhánh.

Ở Việt Nam cây lá móng thường được trồng ở bờ rào, bờ ao

Cây lá móng được trồng bằng hạt hoặc giâm cành. Hạt lá móng có vỏ dày, trước khi gieo cần ngâm vào nước ấm 50 độ trong 1 – 2h. Thông thường, hạt được gieo trong vườn ươm vào tháng 2 – 3, đến tháng 8 – 9 hoặc mùa xuân năm sau thì đánh cây con đi trồng. Với phương pháp giâm cành, cần chọn thực hiện vào mùa xuân khi thời tiết khí hậu tốt, không quá nắng.

Đất trồng lá móng phải đủ ẩm, không bị úng ngập, thường trồng theo hốc, cách nhau 2 – 3m. Có thể tận dụng đất bờ rào, bờ ao để trồng. Hàng năm, cần phát quang cỏ dại, xới xáo 1 – 2 lần, bón thúc bằng nước phân, nước giải pha loãng.

3. Công dụng của cây lá móng

Trong dân gian cây lá móng được sử dụng với nhiều công dụng khác nhau: Làm thuốc nhuộm, làm các bài thuốc chữa bệnh,…

Tác dụng nhuộm màu:

Ở trạng thái tươi, lá móng chứa các heterosid khi thủy phân ( bởi men) cho chất lawsone với hàm lượng khoảng 1% ( tính theo dược liệu khô). Chất này kết tinh hình kim mảu đỏ cam, ít tan trong nước lạnh, tan nhiều trong nước nóng. Lawsone khi liên kết với các protein trong tế bào da hoặc tóc sẽ cho ra màu nâu đỏ. Nhờ tính chất này nên lá móng được sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới như là một loại thuốc nhuộm tự nhiên.

Tác dụng dược lý:

Năm 1961 Phòng đông y thực nghiệm Viện vi trùng Việt nam đã thí nghiệm tác dụng kháng sinh của lá móng tay thấy tác dụng kháng sinh của lá rất mạnh. Nước sắc có tác dụng kháng sinh đối với Tụ cầu 209 p (lcm), Typhi (l,2cm), Flexneri (0,8cm), Shiga (l,2cm), Sonnei (0,5cm), Subtilis (0,8), trực trùng Coli gây bênh (0,5cm), Coli bethesda (0,4cm).

Nhờ tác dụng khác sinh mạnh cây lá móng còn dùng chữa hắc lào, bệnh da vàng, bệnh hủi, lở loét. Người ta cho rằng lá móng tay có tác dụng làm cho tóc và móng tay chóng mọc. Lá tươi giã nát trộn với dấm thanh dùng để chữa bệnh ngoài da. Tại một số nước, người ta dùng vỏ thân cây làm thuốc chữa bệnh gan, bệnh tuỷ sống lưng, chữa tê bại nhức mỏi. Có khi còn dùng chữa kinh nguyệt không đều, có thể gây sẩy thai. Nhân dân Campuchia dùng cây lá móng để làm thuốc lợi niệu, chữa ho, viêm khí quản.

4. Tại sao nên nhuộm tóc bằng Lá móng?

Ngoài tác dụng nhuộm màu Nâu đỏ cho tóc, còn có nhiều lý do khác khiến Lá Móng được coi là chất nhuộm tự nhiên, không hóa chất hàng đầu. Sau đây là những lợi ích của việc sử dụng bột Lá Móng làm thuốc nhuộm tóc.

Duy trì sức khỏe của da đầu

Cây lá Móng có chứa các đặc tính kháng nấm và kháng khuẩn. Điều này cho phép da đầu chống lại sự hình thành của gàu hoặc bất kỳ vấn đề nào khác về da đầu như ngứa, bong vảy, v.v. Nó thậm chí còn làm sạch tóc kỹ lưỡng và loại bỏ tạp chất.

Đảm bảo cân bằng nồng độ pH

Ngoài việc giữ cho da đầu sạch và khỏe mạnh, Cây Lá Móng thậm chí còn cân bằng độ pH, khơi thông các nang tóc và duy trì sản xuất dầu. Nó hoạt động bằng cách hút dầu thừa khỏi tóc và phục hồi các chức năng thường xuyên của tuyến bã nhờn.

Giảm rụng tóc

Sức khỏe da đầu được cải thiện và mức độ pH được duy trì tốt là môi trường hoàn hảo cho sự phát triển của tóc, ngăn tóc rụng và hỗ trợ tóc phát triển khỏe mạnh, tóc bạn sẽ trở nên dày hơn. Bạn có biết, sử dụng Lá Móng không chỉ giúp tăng cường tốc độ mọc tóc mà còn cải thiện kết cấu của tóc?

Phục hồi tóc

Các thành phần có trong cây lá móng có thể phục hồi tóc hư tổn và cung cấp dưỡng chất phong phú bằng cách niêm phong lớp biểu bì của tóc lấp đầy và sửa chữa và bao bọc những chỗ hư tổn trên sợi tốc và do đó chúng ta có mái tóc bóng mượt. Điều này thậm chí còn cải thiện độ đàn hồi của tóc và tăng cường độ chắc khỏe.

Cung cấp dưỡng chất cho tóc

Lá Móng hoạt động bằng cách xây dựng một hàng rào bảo vệ xung quanh sợi tóc. Đặc tính này giúp khóa độ ẩm và dưỡng tóc. Nó sẽ được hỗ trợ tốt hơn nữa khi được sử dụng với các thành phần dưỡng ẩm khác. Lá Móng thậm chí còn làm giảm các vấn đề như chẻ ngọn và gãy tóc.

Lá móng nhuộm tóc: hạn chế gì không?

Quá nhiều lợi ích của việc nhuộm tóc bằng Lá Móng, vậy có hạn chế gì không?

Lá móng bám màu lên tóc rất tốt, nhưng sẽ chỉ cho ra màu Nâu Đỏ trên tóc. Với các loại tóc sáng màu và tóc Bạc bạn sẽ thấy rất rõ màu của Lá Móng. Với nền tóc Đen của người Châu Á và người Việt Nam khi lá Móng sẽ lên màu Nâu (đậm hay nhạt còn phụ thuộc vào màu tóc gốc của bạn). Còn khi bạn nhuộm tóc phủ bạc? Những sợi bạc sẽ lên màu Nâu Đỏ còn sợi tóc đen chỉ hơi ánh nâu- mái tóc bạn sẽ có cảm giác không đều màu. Để xử lý vấn đề này bạn cần nhuộm thêm màu Chàm, sự hoạt động của màu Chàm sẽ cho bạn một mái tóc đều màu hơn, đen hoặc nâu tự nhiên tuỳ theo thời gian và tỉ lệ màu bột lá chàm bạn dùng.